İmpuls- (dürtü) kontrolü bozuklukları

İnsanın kendisine yenik düşüp, kendisine veya çevresine zarar veren bir harekete veya eyleme iten içgüdüsel duygudur. Her nekadar güncel hayatımızda (yorulup uyumak gibi, acıkıp yemek yemek gibi, sevişmek gibi...) doğal impulslarımız olsa da, kontrol dışına çıkan ve kişinin kendisine ve çevresine zarar verdiği dürtüler oluşabiliyor. Kuraldışı bu eylemlere İmpuls kontrol bozukluğu deniliyor. Yaş sınırı olmamaksızın, psikolojik olarak bir stres faktöründen, yada organik olarak sinir sisteminin hasar görmesinden, yada ailelerin çocuklarına verdiği yanlış eğitimden de kaynaklanabiliyor. Çocukların öfke nöbetleri geçirmeleri, eşyaları kirip dağıtmaları ve hatta telefon ve bilgisayarlar başından ayrılmamaları, kendilerine sorumluluk, uyum yada sınır belirleme duygularının gelişmemesindendir.

İmpuls kontrol bozukluklarının ortak noktası: Eylem veya hareketten haz alıp rahatlama ve sonrasında oluşan suçluluk duygusu. Genelde davranış terapileri ile tedavi edilirler.

ICD-10 dizelgesinde göre en yaygın olanları:

Öfke Kontrol Bozukluğu:

Öfke, genellikle istenilmeyen durumlar karşısında verilen tepkilerin en belirgin olanıdır. Gün boyunca sinir bozucu bir çok durumla karşılaşırız. Trafikte uzun süre kalmak, okulda/iş yerinde stres yaratacak kişilerle karşı karşıya kalmak, istenmeyen şeylerin duyulması gibi. Bu tür durumlarda tepki verilmesi aslında oldukça doğaldır. Fakat verilen tepkilerin uygun olması gerekmektedir. Avaz avaz bağırmak, etrafta bulunan eşyaları kırıp dökmek, kavga etmek gibi tepkiler tutarsız olduğu sürece ilişkilerde ve sosyal yaşantıda problem oluşturur.

Öfke bazıları içinse dışa vurulamayıp, içe atılan bir durumdur. Kişi vermesi gereken tepkiyi içine atar, patlamak yerine susar. Bu tip insanlar genellikle ‘hayır’ diyemeyen, kimseyi kırmak istemeyen insanlardır. Birikmiş öfkeleri ise vücutlarında bir çok probleme yol açar. Öfke patlamaları yaşayan insanlar, küçük olayları biriktirir ve birikmiş bütün olayları bir gün öfkeyle dışarı yansıtırlar.

Öfke kontrolü bozukluğu ise genellikle çocukluk çağından itibaren başlayan bir rahatsızlıktır. Çocukluğunda çeşitli olaylara maruz kalmış kişilerde sıkça görülür. Okulda dışlanmaya maruz kalan, ailesi, arkadaşları tarafından sevilmediğini hisseden, kendisine lakap takılan çocuklarda sıkça görülür. Ayrıca öfke kontrol bozukluğu yaşayan kişilerde seratonin hormonunun çalışmasında da sorun olduğu bilinmektedir.
Öfke kontrol bozukluğu, çoğu zaman çeşitli rahatsızlıklara yol açar. Bunlar: kalp hastalıkları, tansiyon hastalıkları, şeker hastalığı ve çeşitli ruhsal bozukluklardır.
Tedavisinde, genellikle öfke kontrol terapileri uygulanır Kişinin öfkesini kontrol edebilmeyi öğrenmesi amaçlanır, öfkeyi kontrol etmenin amacı ise, kişinin hissettiği bu öfke duygusunu çevresine ve kendisine zarar vermeden ifade etmesini sağlamaktır.

Seks bağımlısı kişiler

•    Çoğu zaman bir gün içerisinde farklı partnerlerle birlikte olduklarını dile getirirler.
•    Düzenli ve tek eşli bir ilişki sürdüremezler. Bir ilişkiye başlamış olsalar bile kadınlar/erkeklerle de cinsel ilişkiyi düşünürler.
•    Genellikle seçtikleri cinsel partnerlerinin dış görünüşüne, kişiliğine vs. niteliklerine önem vermezler.
•    Gün boyunca zihinlerini sürekli olarak cinsellik meşgul eder.
•    Genelde eylem sonrası suçluluk hissi oluşur.

Cinsel dürtü bozukluğu ilk olarak aşırı mastürbasyon ile başlar. Genç erişkinlik dönemlerinde aşırı mastürbasyona yönelen, pornografik ögelerle sürekli vakit geçiren kişi, bir süre sonra cinsel partnerlerle ilişkiye girmeye başlar. Bu ilişkilerde bir haz alma arzusu söz konusu değildir. Amaç huzursuzluğu gidermektir. Kontrol edilemeyen bir cinsellik dürtüsü vardır, düşünceleri sürekli cinsellikle ilgidir. Cinsel- ve Davranış terapileri uygulanır.